Raghothama hoba

  ಅದು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 29 2006. ಆ ದಿನ ಸಂಜೆ ಐದು ಗಂಟೆಯ ಸಮಯ . ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬಂಡಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೊಹಾಲಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಖೈರ್ಲಾಂಜಿ ಗ್ರಾಮದ ಏಕೈಕ  ದಲಿತ ಕುಟುಂಬ ತನ್ನ ಪಾಡಿಗೆ ತಾನು  ನಿತ್ಯದ ಕಾಯಕದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀ ಭಯ್ಯಾಲಾಲ್ ಭೂತ್ ಮಾಂಗೆ, ಅವರ ಶ್ರೀಮತಿ ಸುರೆಖ ಭೂತ್ ಮಾಂಗೆ  ಮಕ್ಕಳಾದ ಪ್ರಿಯಾಂಕ, ರೋಶನ್, ಸುಧೀರ್  ಆ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು. ಭಯ್ಯಾಲಾಲ್ ಭೂತ್ ಮಾಂಗೆ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿದ್ದ ಆ ಸಮಯದಲದ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಸುರೇಖ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಾÀದ ಪ್ರಿಯಾಂಕ, ರೋಹನ್, ಸುಧೀರ್ ಓದುತ್ತಾ ಕುಳಿತ್ತಿದ್ದರು. ಬಹುಶಃ ಅವರುಗಳಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ,ತಾವು ಓದುತ್ತಿರುವುದು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಕಡೆಯ  ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಎಂದು! ಏಕೆಂದರೆ  ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 50 ರಿಂದ 60 ರಷ್ಟಿದ್ದ ಕ್ರೂರ ಮನಸ್ಸಿನ ಜಾತೀಯ ಹಿಂದುಗಳ ಗುಂಪೊಂದು ಅವರುಗಳ ಮೇಲೆ ಮುಗಿಬಿದ್ದಿತ್ತು ರಣಹದ್ದುಗಳಂತೆ. ಆ ಹದ್ದುಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತೀಯತೆಯ ವಿಷಜ್ವಾಲೆ ತುಂಬಿತ್ತು, ದೌರ್ಜನ್ಯದ ಅಟ್ಟಹಾಸ ಕೇಕೆ ಹಾಕುತಿತ್ತು. ಅಂತಹ ಅಟ್ಟಹಾಸದ ಜ್ವಾಲೆಗೆ ಖೈರ್ಲಾಂಜಿಯ ಆ ಬಡ ಕುಟುಂಬ ಧಗಧಗನೆ ಉರಿದು ಹೋಯಿತು.   ಆದರೆ ಅದು ಉರಿದ ಪರಿ? ಬಹುಶಃ ಅದನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಲು ಮನಸ್ಸು ಒಂದರೆಘಳಿಗೆ  ಬೆಚ್ಚಿಬೀಳುತ್ತದೆ. ಬರೆಯಲು ಕೈ ಗಡಗಡ ನಡುಗುತ್ತದೆ. ಭಯದಿಂದಲ್ಲ! ರೋಷದಿಂದ. ಏಕೆಂದರೆ  ಅಲ್ಲಿ ನಡೆದ ದೌರ್ಜನ್ಯ ತನ್...

1947 ಜನವರಿ ತಿಂಗಳ ಒಂದು ದಿನ "ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆ" (Constituent assembly) ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಅಂದು ಆ ಸಭೆ ಸೇರುವ ಉದ್ದೇಶ ಅರಿತಿದ್ದ ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರರು ಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಕೂಡ ಸಭೆಯಿಂದ ದೂರ ಉಳಿದಿದ್ದರು. ಯಥಾಪ್ರಕಾರ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ "ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಉಪಸಮಿತಿ"ಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯ್ ಪಟೇಲ್ ಆ ದಿನ ಒಂದು ತಂತ್ರಗೈದು ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ತಾವೇ ಹಾಜರಿದ್ದರೂ ಆಚಾರ್ಯ ಕೃಪಲಾನಿಯವರನ್ನು ಅಂದು ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯ್ ಪಟೇಲರು ಅಂದು ಮಂಡಿಸುವ ನಿಲುವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರುಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ಯಪಾಲ, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ.. ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ! ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂದು ಸಭೆ ಸೇರಿದ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಆ "ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಉಪಸಮಿತಿ" ಕೈಗೊಂಡ ನಿರ್ಣಯವೆಂದರೆ ಎಸ್ಸಿ, ಎಸ್ಟಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗಗಳ ಜನರಿಗೂ ಮೀಸಲಾತಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರ!! ಅಂದಹಾಗೆ ಹೀಗೆ ಎಸ್ಸಿ, ಎಸ್ಟಿಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮಾರನೇ ದಿನದ "ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್" ಮತ್ತು "ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮನ್" ನಂತಹ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಈ ಸುದ್ದಿಗೆ ನೀಡಿದ ಹೆಡ್ ಲೈನ್ಸ್ ಏನು ಗೊತ್ತೇ? ಇಂದು Red letter day (ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ...

ಆಗಾಗ ನಾನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಶಾಲಾಮಕ್ಕಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ. ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಅನ್ಯಜಾತಿಯ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆ ಬೆರೆಯುವಾಗ ಹಿಂಜರಿಕೆ ತೋರುತ್ತವೆ, ಕೀಳು ಮನೋಭಾವದಿಂದ ನರಳುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಆ ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಕರು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಮಗೆ ತಿಳಿದಂತೆ ಮಕ್ಕಳ ಮಾತು, ಕೃತಿ, ನಡತೆ ಎಲ್ಲವೂ ಪೋಷಕರು ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೊ ಹಾಗೆಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇದರ ಅಪಾಯವನ್ನು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಪೋಷಕರು ಅರಿಯಬೇಕು‌. ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಅರಿಯದಿದ್ದರೆ ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿತನದಿಂದ ವರ್ತಿಸಿದರೆ ಖಂಡಿತ ಇದು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕೊಡುವ ಕೆಟ್ಟ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಕುಗ್ಗಿಸುವ ಕೊಡುಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಪೋಷಕರು ಅನ್ಯ ಜಾತಿಯ ಜನರನ್ನು "ಸ್ವಾಮಿ, ಬುದ್ಧಿ, ಗೌಡ್ರೆ, ಯಜಮಾನ್ರೆ, ಅಪ್ಪೋ, ಅಮ್ಮೋ, ಅವ್ವಾರೆ, ಅಪ್ಪಾರೆ..." ಹೀಗೆ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಹಾಗೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಮಕ್ಕಳುಗಳು ಅನ್ಯ ಜಾತಿಗಳ ಮಕ್ಕಳುಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಹಾಗೆಯೇ ಕರೆಯುತ್ತವೆ! ಅಥವಾ ಕರೆಯದಿದ್ದರೂ ಸದಾ ಹೆದರಿ ಸಂಭೋಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಆ ಮಗುವಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತದಲ್ಲೇ ನಿರಂತರ ಕೀಳು ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತಾ ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಯಾವ ಮಟ್ಟಿಗೆಂದರೆ ಮುಂದೆ ಆತ ಓದಿ ದೊಡ್ಡ ಅಧಿಕಾರಿ...

ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ವರ್ಗದವರ ಮೀಸಲಾತಿ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸವಲತ್ತುಗಳ ಕತೆ ಹೇಗಿದೆಯೆಂದರೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ವರ್ಗದವರಿಗಾಗಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಎಂಬ ಮೀಸಲು ಕೆಟಗರಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಅಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ವರ್ಗದವರು ಪಡೆಯುವ ಸವಲತ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪಟ್ಟಭದ್ರರ ಕಣ್ಣು ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಆ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲಿ ಬಿಲ ಕೊರೆಯುವ ಕೆಲಸ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವೆಂಬಂತೆ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಎಂಬ ಆ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಆ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕೆಲವು ಜಾತಿ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೋಲುವ so called ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಜನರು ಅಂತಹ ಹೋಲಿಕೆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ತಾವು ಕೂಡ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಪಡೆದು ಒಳ ನುಸುಳುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿ ನೋಡುತ್ತ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಂತರ ಪರಿಶಿಷ್ಟರ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಆಗುತ್ತದೆ, ನೂರಾರು ನೇಮಕಾತಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಬಹುತೇಕ ನೇಮಕಾತಿಗಳು ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಪರಿಶಿಷ್ಟರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆಂದೆ ಸೇರಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಅಥವಾ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಸ್ಪೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ನಕಲಿ ಜಾತಿ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಪಡೆದ ಪರಿಶಿಷ್ಟರನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಹಣ ಮತ್ತು ನೇಮಕಾತಿ ಜಾಹೀರಾತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ಖುಷಿ ಪಟ್ಟಿದ್ದೆ ಪಟ್ಟಿದ್ದು! ಹಾಗೆ ದುಡ್ಡು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ "ನಿಮಗ್ಯಾನಪ ಎಲ್ಲಾ ಫ...

ಬುದ್ಧರ ಪ್ರಕಾರ ನಾವು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ "ನೀನು ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಬೇಡ ಅಥವಾ ನಿನಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಹಾಗೆ ನೀನು ಆಯುಧ ಹೊಂದಬೇಡ ಅಥವಾ ನಿನಗೆ ಆಯುಧ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ನೀನು ವ್ಯಾಪಾರ- ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬೇಡ ಅಥವಾ ನಿನಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ_ವ್ಯವಹಾರ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾವೇ ಅನುಭವಿಸಿದರೆ ಅನುಭವಿಸಿ ಸುಖವಾಗಿದ್ದರೆ, ನಾವು ಯಾರಿಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿರಾಕರಿಸಿರುತ್ತೇವೆಯೊ ಆತ ನಮ್ಮನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಖಂಡಿತ ಖುಷಿ ಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ನಾವು ಇರುವ ಮತ್ತು ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ರೀತಿ ಕಂಡು ಆತ ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾನೆ. "ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಮಗೆ ನಿರಾಕರಿಸಿ ಇವನು ಆರಾಮಾಗಿ ಇದ್ದಾನಲ್ಲ ಎಂದು ಆತ ನಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ಹಗೆ  ಸಾಧಿಸಲಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪರಿಣಾಮ ಆತ ನಮಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕೂಡ ತಂದೊಡ್ಡಬಹುದು. ನಾವು ನೆಮ್ಮದಿಯಾಗಿ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.  ಅದರ ಬದಲು ನಾವು "ಶಿಕ್ಷಣ, ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರ, ಆಯುಧ...  ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಯಾರಿಗೂ ನಿರಾಕರಿಸದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಹೊಂದುವಂತೆ ಬೋಧಿಸಿದರೆ, ಕಡೆ ಪಕ್ಷ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದಕ್ಕೆ ತಡೆ ಮಾಡದೆ ನಮ್ಮ ಪಾಡಿಗೆ ನಾವಿದ್ದರೆ ಎಲ್ಲರೂ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಹಾಗೆ ಅವರು ಕೂಡ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಅವರು ನಮಗೆ ಅಪಾಯ ತಂದೊಡ್ಡುವುದಿಲ್ಲ ನಾವು ಕೂಡ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಇರಬಹುದು. ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ ಬುದ್ಧರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಲೋಹಿಕ್ಕರೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಿದ ಚರ್ಚೆಯ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್...